İngiltere'de Bir Türk Okulu...

Eminim yurt dışında ve özellikle'de Avrupa'da görev yapmak isteyen arkadaşların kafasında Türk Okulu kavramı büyük soru işaretleri oluşturmaktadır. Nedir bu Türk okulu denilen şey? Kulaktan kulağa duyduğunuz şeyler hiçte Türkiye'de okullara benzemiyor değil mi? Avrupa'daki Türk Okulu kavramını sizlere anlatarak kafanızda bir şeyler canlandırmaya çalışacağım. Burada anlattıklarım Avrupa'daki sistemi anlatmasına rağmen özellikle İngiltere'ye gelecek olanlar öğretmen arkadaşları ilgilendirmektedir. Yazılanların İngiltere'de görev yapacak olan öğretmen arkadaşlara bir rehber olmasını diliyorum.


İlk olarak yurt dışına görevli olarak gelecek arkadaşlara şu uyarıyı yapmalıyım. Avrupa'ya gidecek olan grup ile Orta Asya, Suudi Arabistan veya Kıbrıs'a gidecek olan grupları birbirinden ayırmak lazım. Çünkü birbirlerinden çok farklı şeylerle karşılaşacakları kesin. Avrupa dışındaki yerleri fazla bilmiyorum ama seminerden anladığım kadarıyla biz ülke olarak Orta Asya'da, Arabistan'da veya Kıbrıs'ta kendimize ait Türk Okullarına sahibiz ve bu okullarda Türk öğrencilere kendi eğitimimizi verebilmekteyiz. Bu konuda yanlışım varsa oralarda çalışan arkadaşlar düzeltirse sevinirim.


Avrupa'da ise yukarıda yazmış olduğum ülkelerde ki gibi devletimize ait başlı başına bir Türk Okulu ne yazık ki yok. Peki burada sistem nasıl işliyor derseniz onu anlatayım. Tahmin edersiniz Avrupa'da yaşayan çok fazla sayıda Türk aile ve  dolayısıyla çocuk mevcut. Bunların Türk kültüründen uzak kalmamaları için devletimiz yurt dışında "Eğitim Müşavirlikleri" kurmuş. Bu müşavirlikler yurt dışında okuyan üniversite-yüksek lisans-doktora öğrencilerinin ve yurt dışında yaşayan Türk çocukların eğitimle ilgili problemleriyle ilgileniyor. Avrupa'da yaşayan Türkler doğal olarak kenetlenme ihtiyacı hissetmiş ve dernek ve vakıflar kurmuşlar. Bu dernekler devletimizin de desteğiyle kendi kültürümüzü yaşatma ve çocuklarına sahip çıkma mücadelesi veriyorlar. Avrupa ülkeleri de bu tür derneklerin kültürel faaliyetlerini dolaylı olarak destekliyor ve imkan tanıyor. Bu dernekler bünyesinde Türk çocuklarının hem Türk kültürüne aşina olması, hem Türkçe'yi öğrenmesi, hem de okul başarılarının artması için eğitim faaliyetleri düzenliyor. Bunun için de müşavirliğe talepte bulunarak öğretmen isteğinde bulunuyorlar. Müşavirlikte gerekli görürse öğretmen görevlendirmesi yapıyor.


Biraz daha iyi anlamışsınızdır, burada Türk okulunu dernekler bünyesinde faaliyet gösteren gönüllü olarak çalışan bir eğitim ve kültür merkezi gibi düşünebilirsiniz. Peki biz nerede ve ne zaman eğitim veriyoruz? 


Bu biraz da görevlendirildiğiniz yerin durumuna bağlı. Kimi derneklerin kendilerine ait binaları ve sınıfları mevcut. Kimi derneklerde eğitim vermek için İngiliz okullarından imkan ve ihtiyaçları nispetinde sınıflar kiralıyorlar. Buralarda imkan dahilinde görevli öğretmen ve gönüllü öğretmenler ile Türkçe, Matematik, Ahlak Bilgisi, Sosyal Aktivite,v.b. gibi dersler veriliyor. Bu dersler genel olarak öğrencilerin okulunun olmadığı zamanlarda; yani çoğunlukla hafta sonu, bazen de hafta içi okul bittikten sonra veriliyor. Bir de bunların dışında İngiltere'de okullarda "Modern Yabancı Diller" diye bir ders var ve Türk öğrencilerin yoğun olduğu yerlerde okullarda resmi olarak Türkçe dersleri de veriliyor. Bu derslere de bazen Türk öğretmenlerden görevlendirme yapılabiliyor. 


Ayrıca burada (özellikle Londra'da) görevli Türk öğretmenlerin birçoğu 4-6 dernekte görevli olup farklı farklı dernek ve okullarda derslere giriyor. Yani sabit bir çalışma ortamı, Türkiye'deki gibi bir öğretmenler odası, bir müdür beklemeyin. Bol bol gezeceksiniz :) Mesai olarak ise Türkiye'deki gibi haftada resmi 2 günlük tatiliniz var. Bu günler ders programına göre belirlenip muhtemelen hafta içi oluyor. Ama buradaki mesai kavramı Türkiye'ye hiç benzemiyor onu söyleyeyim. Bazen çok yoğun bazen rahat. Bu biraz da sizin görev bilincinize bağlı..


Ben ise Luton ve Northampton'da olmak üzere iki farklı yerde görev yapmaktayım. Luton'da Türklere ait kültür merkezinde Cumartesi günü 7-14 yaş aralığında öğrencilere ve haftaiçi GCSE ve A-Level seviyelerindeki üniversitelere hazırlanan öğrencilere Türkçe ve Matematik dersleri vermekteyim. Ayrıca Pazar günü de Northampton'da kiralanan bir İngiliz okulunda yine 7-12 yaş aralığındaki çocuklara dersler vermekteyim. Tabii ki burada şunu da ekleyeyim, burada genellikle dersleri verirken tek başınıza olmuyorsunuz. İmkan dahilinde size yardımcı olan gönüllü öğretmenlerle birlikte oluyorsunuz. Bu bazen oraya okumaya gelen bir master veya doktora öğrencisi oluyor, bazen de orada yaşayan bir Türk vatandaşı oluyor. Burada herkes vakti ve bilgisi elverdiği ölçüde gönüllü olarak bir şeyler yapmaya çalışıyor. Ama içlerinde öğretmen olarak en tecrübelisi siz olacaksınız bunu unutmayın. Çünkü size yardım edenlerin çoğunluğunun asıl mesleği öğretmenlik olmayacak :) 


Ayrıca öğrencilerle karşılaştığınızda çok şaşırmamanız için birkaç bilgi daha vereyim. Biraz empati yapmış olursunuz.


Yurt dışında yaşayan çocukların çoğunluğu burada doğuyor, büyüyor ve okula gidiyor. Hayatlarında Türkçe konuşulan tek yer evleri. Yani evde de sadece konuşulduğu için Türkçe okuma ve yazma gibi bir deneyimleri olmamış. Konuşmaları ise Türkiye'de anne ve babasının memleketlerinde nasıl konuşuluyorsa öyle, yani şiveli. Bunu özellikle küçük çocuklarda daha çok göreceksiniz, eğer daha önce Türk okuluna gitmemişse Türkçe okuma ve yazmayı bilmiyor, Türkçe harfleri tanımıyor. Mesela ılık kelimesini ilik diye yazıyor, çocuk kelimesini chocugh diye yazıyor. Daha benzer birçok örneklerle karşılaşabilirsiniz. Onun için burada çocuklara Türkçe eğitimi verilirken konuşma, okuma ve yazma derslerinin hepsini çocuğun seviyesine göre vermek zorundasınız. 


Bir de Türkiye'deki eğitim metotları pek burada geçerli değil. Burada öğretmen merkezli eğitim yerine öğrenci merkezli eğitim ön planda. Sürekli ders anlatarak öğrenciyi sınıfta tutamazsınız. Çeşitli aktivitelerle ve derse öğrenciyi katarak derse hayat vermelisiniz. Ayrıca çalıştığınız okuldan okula öğrenci profili değişiyor. Çocukların yetişme ve kültür farklılıklarından dolayı çeşitli zorluklar yaşayabilirsiniz. Bunları anlatmak zor kimi şeyleri ancak yaşayarak öğrenebilirsiniz. 


Ayrıca çocukların Türkiye'ye ait bilgileri ise sadece yaz tatillerinde Türkiye'yi ziyaret ederlerse oradan gördüğü ve evde ailesinden öğrendiğiyle sınırlı. Bundan dolayı buradaki birçok öğrenci ne yazık ki Türkiye ile ilgili birçok bilgiden yoksun. Örneğin Türkiye'nin haritada ki yerini, başkentini, İstiklal Marşımızı birçoğu bilmiyor (özellikle ilköğretim seviyesi). Aslında bu düşününce çok garip değil. Düşünün sadece İngiliz okulunda İngiliz kültürüyle yetişen bir öğrenci size ait değerleri ne kadar bilebilir ve nereden öğrenebilir? Bir aile bu bilgileri ne kadar verebilir? Bu nedenle Avrupa'da bir "Türk Okulu" nun önemini anlayabiliyor musunuz? Ve buraya gelmekle ne kadar büyük bir sorumluluk aldığınızın bilmem farkında mısınız?


Aslında bunları anlatırken asıl amacım nasıl bir ortamla karşılaşacağınızı bilmeniz ve ona göre hazırlıklı gelmeniz. Yani burada bu çocukların her şeyi sizsiniz bunu unutmayın. Siz ne kadar anlatırsanız o kadarını öğrenirler, anlatmazsanız öğrenemezler. Bana göre bu gerçekten büyük bir sorumluluk. 


Evet, İngiltere'de Bir Türk Okulu ile ilgili anlatacaklarım şimdilik bu kadar. İnşallah sizlere yol gösterici bir yazı olmuştur. Bu yola çıkmaya niyetli herkese kolaylıklar dilerim.


Selamlarımla...


Ahmet